Lời Ban biên tập:
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải
phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) Hội đồng Dòng họ Vũ
– Võ QN-ĐN giới thiệu một cựu binh già họ Võ, quê ở Làng Quảng Lăng, phường Điện
Nam Trung, Thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, ông VÕ NHƯ TỐNG (hiện 91 tuổi) tên
hiệu hoạt động cách mạng là TỬ VÌ DÂN) với mọi người trong và ngoài dòng họ Vũ
- Võ.
Ông đã và đang sống một cuộc đời
cống hiến cho cách mạng, tận trung, tận hiếu, tận tình, sống có trách nhiệm với
Đảng, với Bác Hồ, với Tổ quốc, quê hương và gia đình, dòng tộc…Với nhiều thành
tích đạt được trong chiến đấu và hoạt động cách mạng cũng như thời bình, ông đã
vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu, huân, huy chương, bằng
khen, kỷ niệm chương, danh hiệu cao quý “Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng”…
Bác Hồ trong lòng người con họ Võ xứ Quảng
Ai có dịp đi
trên tỉnh lộ ĐT.616 từ huyện Bắc Trà My lên Nam Trà My, qua Tổ Đồng Trường 2,
Thị trấn Trà My sẽ nhìn thấy một ngôi nhà thờ với tượng Bác Hồ cao hơn 3 mét
nhìn về phía dòng sông Trường, chung quanh là cây cảnh hoa lá xanh tươi. Đó là
công trình của hai vợ chống cựu chiến binh Tử Vì Dân - Huỳnh Thị Thuyền, xây dựng
bằng những đồng lương hưu tích cóp gần nửa đời người.
Ông Tử Vì Dân
lúc nhỏ đi học có tên là Võ Như Tống, người ở Chi Năm, Phái Tư, tộc Võ Như,
làng Quảng Lăng, nay thuộc xã Điện Nam Trung, Thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.
Lúc về hưu ông tham gia công tác ở Thị trấn Trà My và định cư tại đây. Nơi đây
chính là chiến khu xưa mà ông đã từng hoạt động và chỉ huy bộ đội E220 của cục
hậu cần Quân khu 5, và ông từng là nguyên Hiệu trưởng Trường Văn hoá bên dòng
Sông Tranh của núi rừng Trà My hùng vĩ.
Năm 13 tuổi
ông đã làm liên lạc cho cách mạng, sau đó ông đã gia nhập trung đội dân quân du
kích xã, làm trinh sát lấy tên Võ Như Thông, rồi tòng quân đi bộ đội chủ lực C64 rối D17 - E93
hoạt động ở chiến trường Liên khu 5. Năm 1953 tham gia Đại đội 64 bộ đội huyện
Điện Bàn. Năm 1954, ông tập kết ra Bắc.
Năm 1964, ông
nhận lệnh vào Nam chiến đấu giải phóng quê hương. Để đảm bảo bí mật, ông đổi
tên mình là Tử Vì Dân với ý nghĩa “Vì Nhân Dân hi sinh” để thể hiện tinh thần sẵn
sàng xả thân vì Tổ quốc. Cái tên "Tử Vì Dân" gắn liền cuộc đời ông từ
ngày đó đến nay.
Ông Tử Vì Dân
xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo có truyền thống Cách mạng ở xã Điện
Nam anh hùng, xã được Nhà nước hai lần phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng
Vũ trang Nhân dân. Gia đình ông có Cha và 2 em là liệt sĩ, Anh ruột Thương binh,
mẹ ông là Bà mẹ Việt Nam anh hùng, đồng thời chị ruột của ông cũng là Bà mẹ Việt
Nam Anh hùng. Năm 2011, ông đã 77 tuổi, về hưu với cấp bậc Thiếu tá quân đội.
Trong quá
trình hoạt động cách mạng, năm 1957, ông vinh dự được gặp Bác Hồ tại Nam Đàn,
Nghệ An khi Bác đến thăm đơn vị F.324 và sau đỏ 2 lần tại Hà Nội. Kỷ niệm về 3
lần gặp Bác vẫn dai dẳng trong lòng ông. Ông muốn làm một việc gì đó để ông
luôn được gần gũi Bác. Năm 2007, ông bàn với vợ là bà Huỳnh Thị Thuyền, một chiến
sĩ quân y bộ đội Trường Sơn, muốn tạc một bức tượng Bác Hồ và xây một ngôi nhà
thờ để ngày đêm tưởng niệm Bác. Hai vợ chồng tâm đầu ý hợp, thế là bao nhiêu tiền
dành dụm bấy lâu, động viên con cháu đóng góp, vay mượn bà con và xúc tiến thực
hiện.
Ông ra Đà Nẵng,
đến làng nghề điêu khắc đá Non Nước đặt tạc một bức tượng Bác Hồ toàn thân, chiều
cao 1,6 mét. Ông dùng đá xanh - một loại đá đặc trưng của vùng đất Bắc Trà My
xây đài cao 1,7 mét để an vị tượng. Phía trước tượng có 2 con sư tử bằng đá đứng
chầu, lối vào được bố trí nhiều chậu hoa cây cảnh rất đẹp, có cả hòn non bộ.
Sau đó, ông tiếp
tục xây dựng ngôi nhà thờ tường gạch, sườn gỗ, lợp ngói 3 gian có tổng diện
tích hơn 120m2. Trong nhà thờ Bác, có 2 tủ sách mà ông Tử Vì Dân đã cất công
sưu tầm được hơn 100 đầu sách, báo, tạp chí và các tác phẩm văn, thơ, nhạc về
Bác Hồ; hàng trăm tranh ảnh, câu đối, thơ của Bác được viết theo lối thư pháp
phóng to trưng bày.
Khu tưởng niệm
Bác Hồ được khánh thành vào ngày 05/06/2009 (đúng dịp Kỷ niệm 98 năm ngày Bác
ra đi tìm đường cứu nước). Chi phí khu tưởng niệm này thời điểm đến năm 2011 là
hơn 170 triệu đồng.
Từ đó đến nay
ông đã xây thêm các nhà thờ, tác tượng các vị anh hùng, chí sĩ yêu nước, những
người đã có công cứu giúp Bác Hồ thoát khỏi tay giặc. Những người đã ảnh hưởng
tư tưởng của Bác khi là bạn với cụ thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh như cụ
Phan chu Trinh. Ông đã xây các nhà tưởng niệm để thờ cụ Huỳnh Thúc Kháng, anh hùng
Trần Thị Lý, và đặt tên "Nhà tưởng niệm" Quảng Nam với Bác Hồ".
Khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp tù trần, ông cũng đã làm bài văn khấn lập bàn thờ
để thờ Đại tướng năm 2013. Trong khu nhà
thờ tưởng niệm còn có Hưng Đại Vương Trần Quốc Tuấn, Nữ tướng Nguyễn Thị Định, hai
bàn thờ đặt cạnh Bác là hai ân nhân đã cứu Bác (tượng bán thân của Luật sư
Loseby, người Anh đã cứu Bác Hồ trong vụ án tại Hồng Kông năm xưa. Lão đồng chí
Hồ Tùng Mậu, mới nhất là đền thờ Nguyễn Duy Hiệu…). Đặc biệt, sau khi cố Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng về với cõi vĩnh hằng thì ông Tử Vì Dân đã tạc tượng thờ
trong nhà thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh (lời
BBT)
Trong ngày lễ khánh thành Khu tưởng
niệm Bác Hồ, vợ chồng người cựu chiến binh già Tử Vì Dân – Huỳnh Thị Thuyền,
xúc động phát biểu:
“Nếu góp phần làm cho một người, hai người,
năm, mười người thêm hiểu biết về Bác kính yêu, hoặc thích thú một câu thơ hay
ngời ngời chất nhân văn của vị lãnh tụ vĩ đại
- Thi nhân Hồ Chí Minh thì chúng tôi cũng rất hạnh phúc, bởi mình đã làm
được một việc nhỏ có ích cho quê hương.
"Dự định của chúng tôi là hằng năm sẽ mời
các cháu thanh thiếu niên trong vùng, các cháu học sinh trường nội trú huyện,
các trường tiểu học, trung học ở Thị trấn Trà My đến thăm. Cháu nào có nhu cầu
đọc sách, tìm hiểu về Bác, văn thơ Bác, chúng tôi cho mượn đọc tại nhà thờ. Khi
các cháu thanh thiếu niên đến, chúng tôi có thể giới thiệu về Bác Hồ, kể một số
mẩu chuyện về Bác cho các cháu nghe...”.
Hằng năm, các
cháu thanh thiếu niên trong vùng, các cháu học sinh Trường PTTH Bắc Trà My,
PTTH nội trú Nước Oa, huyện, các Trường Tiểu học, Trung học ở Thị trấn Trà My đến
thăm. Đồng thời tại nơi đây cũng là địa chỉ đỏ để các cháu học sinh đến thăm
quan, học tập trên tài liệu tranh ảnh cuộc đời hoạt động của Bác Hồ và các tiểu
sử của các anh hùng, chí sĩ yêu nước. Để cho các cháu biết trân quý khi được hưởng
hoà bình, độc lập, tự do hôm nay. Nhân các ngày lễ, Ban giám hiệu của các nhà
trường tổ chức dã ngoại tại nơi đây và tổ chức Đoàn đã làm lễ kết nạp
"Đoàn viên mới" dưới chân dung của Người. Qua đó thấy rằng ông đã tạo
ra được địa chỉ Đỏ để giáo dục tư tưởng cho lớp thanh thiếu niên, nhi đồng về
thời đại Hồ Chí Mình. Hàng năm, gia đình tổ chức lễ giỗ Bác Hồ ngày 2-9, có tổ
chức múa Lân rất rộn ràng. (Lời BBT)
Ôi ! Cao quý
thay tấm lòng của người dân xứ Quảng, người con họ Võ đối với Bác Hồ vô vàn
kính yêu.
VÕ ĐẠT
(Tộc Võ Như, Quảng Lăng, Điện Nam Trung, TX Điện Bàn. Nguyên Phó Chủ tịch HĐDH
Vũ – Võ QN-ĐN - Năm 2011)
Dưới đây là những bài thơ của ông Tử Vì Dân và những bài thơ đối với bạn
thơ, lại đồng hương, đồng tộc của ông là ông Võ Xuân (bút danh Thanh Phong).
Chính Vì Lẽ Ấy
Tử Vi Dân
Tôi rất mừng khi được gặp bạn
Trên đất thánh Trà My
Trong tôi gợi nhớ chuyến đi năm nào!
Nếu bạn hỏi vì sao?
Thưa - Tôi đến Trà My từ, sau những năm đầu đánh Mỹ
Ngót phần tư thế kỷ
Nửa đời người
Có nghĩa lí gì đâu
Vì tôi hiểu:
Có năm đầu ắt có năm cuối
Cũng như tôi trong vạn ngàn chiến sĩ.
Tổ quốc cần – Kêu gọi – Tôi sẳn sàng đi .
Vâng lệnh Đảng – Với tinh thần tình nguyện.
Năm sáu bốn, tháng tư, ngày một.
Tôi có tên trong đoàn quân Nam tiến
----
Đất mẹ Trà My tổ tiên tôi đó
Ờ, hai bốn năm rồi tôi còn nhớ như in.
Buổi xuất quân năm ấy lên đường.
Với tất cả một niềm tin ở Đảng
Chúng tôi đi giữa những tháng gió Lào
Hoà quyện vào tiếng ve kêu mùa hạ
Êm êm như ru, mà để tiển chào
Nhưng, cũng như vừa giục giã
Nhắc nhỡ đoàn quân – tiếng hối hả
Chúng tôi đi 45 ngày đêm ròng rã
Vượt qua bao ngọt đồi cao – thấp
Lội không biết mấy lần những con suối chưa biết tên
Tôi không thể nhớ
Nhưng đâu đã dễ quên !
Vì một lẽ
Trải qua nhiều chiến dịch
Tôi như hạt cát vàng
Giữa bãi sa mạc mênh mông
Chính vì lễ ấy !
Tôi không bao giờ dám nhắc tới chiến công
Hơn thế nữa, tôi cũng không quên
Tự nhận mình người lính không tuổi tên
Thì có chi mà đáng kể
Bởi thế -
Và, chính là như thế.
Nên, tôi không màng, không ao ước sự giàu sang.
Dẫu đó chỉ là chiếc ghế hoặc chiếc bàn nho nhỏ.
Nếu bạn hỏi?
Tiêu chuẩn anh có nhưng bởi do đâu?
Thưa rằng: Bởi tôi không có phút
cúi đầu trước một người còn sống!
Viết xong tháng 7 – 1988
Tối Ba Mươi
Tử Vi
Dân
Nước suối trong veo thay trà đậm
Chóc rừng nấu chín thế bánh qui
Thịt heo không có dùng muối trắng
Rau rừng cũng đỡ bữa canh ngon
***
Tết này vỏn vẹn ba lon gạo
Một nạm rau xanh nấu một nồi
Một nồi ốc đá tối ba mươi
Hai đứa nhìn nhau mỉm miệng cười
Xuân 1965
XUÂN VỀ
(Mừng Đại hội Đảng lần 6 thành công)
Tống cựu nghinh tân
trừ lũ quỷ
Xuân về vạn sự đắc
công minh
Mừng thay đại hội
thành công lớn
Khoa học nâng cao tiến
bộ nhanh
Kỹ thuật tinh anh
càng phát triển
Dựng xây kinh xã được
phồn vinh
Đảng ta chú trọng vì
dân chúng
Cường phú văn minh nước
thái bình
Võ Xuân (Chi Ba, Phái Tư, tộc
Võ Như,
làng Quảng Lăng, Điện Nam – 01/01/1987)
XUÂN VỀ
Đổi mới thay xưa một
quá trình
Đảng ta vĩ đại, đại
anh minh
Năm châu đồng chí
càng khâm phục
Bốn bể anh em tỏ cảm
tình
Vận nước non mình nay
đổi mới
Toàn dân thoả dạ vững
niềm tin
Mừng thay Đại hội
thành công lớn
Thắng lợi huy hoàng
tuyệt đẹp xinh
Tử Vì Dân (Thị trấn Trà My, ngày 02/01/1988)
TẾT VỀ
Tết về ai có vui
không nhỉ ?
Vật giá sao mà giỏi
nhảy thang
Tiền ít lấy gì mua cá
thịt
Hương đèn thì cũng vọt
theo vàng
Không tu mà cũng như
tu vậy
Ba bữa ăn chay đỡ tốn
tiền
Thế sự mông lung
không xiết nói
Chỉ cầu dân chúng được
bình yên
Võ Xuân (Điện Nam, 1987)
TẾT VỀ
Vui quá Tết này tiếng
hát vang
Biết rằng vật giá sẽ
leo thang
Cần chi ba bữa nhiều
cá thịt
Câu đối, dưa hành
cũng đã sang
Tiền ít vẫn thừa mua
nhang đốt
Tổ tiên rạng rỡ cảnh
khang trang
Đừng lo thế sự mông
lung quá
Lịch sử từng giờ mở
thêm trang
Tử Vì Dân (Trà My, 1987)
TẾT ĐẾN
(Ngẫm lại cuộc đời)
Mới đó mà nay Tết đến
rồi
Tôi ngồi ngẫm lại cái
đời tôi
Bảy mươi sáu tuổi nghe
còn khoẻ
Ba chục năm tròn chẳng
kém ai
Nợ nước trả xong hưu
dưỡng lão
Sự nhà ổn thoả sống
vui đời
Tháng ngày khuây giải
cùng thi – tửu
Nhàn nhã ngao du ngoạn
cảnh chơi
Võ Xuân (Điện Nam,
14/01/1987)
TẾT ĐẾN
(Ngẫm lời Bác dạy)
Tết qua, Tết lại, lại
Tết rồi
Xuân sang, xuân đến,
đến xuân thôi
Dù râu, tóc bạc, đời
tăng tuổi
Lý tưởng tôn thờ, chớ
bỏ trôi
Tổ quốc từng cơn còn
nhức nhối
Sao đành ngoạn cảnh
lúc dầu sôi
Mong người nhớ lại lời
khuyên Bác
Nghiệp lớn toàn dân
đâu mỗi “Tôi”
Tử Vì Dân (Trà My, ngày 19/1/1987)
TỰ TRÀO
Nghĩ có ra gì cái phú
thi
Giỏi như Đỗ Phủ đói
trần khi
Chi bằng lao động làm
ra của
Có lúa, có khoai, có
củ mỳ
Võ Xuân (Điện Nam,
ngày 14/01/1987)
HOẠ
Càng khổ càng cần có
phú thi
Lưu danh Đỗ Phủ sách
còn ghi
Đói lòng mà lại no
thi phú
Hậu thế đời đời mãi
khắc ghi
Tử Vì Dân (Trà My, ngày
19/01/1987)
Một số Hình Ảnh tư liệu liên quan
 |
| Hai vợ chồng cựu chiến binh Tử Vì Dân |
 |
| Ông Tử Vì Dân |
 |
| Vợ ông, bà Huỳnh Thị Thuyền |
 |
| Các bạn ĐVTN, học sinh, sinh viên thăm Nhà thờ Bác Hồ và chụp ảnh lưu niệm cùng cựu chiến binh Tử Vì Dân |
 |
| Các bạn ĐVTN, học sinh, sinh viên về thăm Nhà thờ Bác Hồ của ôgn Tử Vì Dân xây dựng |
 |
| Các bạn ĐVTN, học sinh, sinh viên vè thăm Nhà thờ Bác Hồ |
 |
| Các cụ cao niên trong làng làm lễ Ngày Quốc khánh 2-9-2024 tại KLhu tưởng niệm Bác Hồ |
 |
| Con gái Cụ, chị Võ Thị Trúc Lâm rất nhiệt tình trong các hoạt động dòng tộc đứng trước Khu tưởng niệm và nhà thờ Bác Hồ |
 |
| Ông Tử Vì Dân giáo dục về tấm gương Bác Hồ, về truyền thống cách mạng cho các cháu đoàn viên TNCSHCM, học sinh, sinh viên đến thăm quan Khu tưởng niệm Bác Hồ |
 |
| Người dân, du khách trong huyện và phương xa thăm Khu tưởng niệm Bác Hồ của ông Tử Vì Dân |